بررسی میزان رعایت اصول علمی تدوین محتوا در درس تفکّر و پژوهش پایه ششم ابتدایی

هدف این پژوهش، بررسی میزان به کارگیری اصول مربوط به محتوا در درس تفکّر و پژوهش پایه ششم به صورت کمّی و کیفی بوده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن از نوع پیمایش و تحلیل محتواست. اطلاعات به صورت کمّی و کیفی (ترکیبی) جمع آوری شد. جامعه آماری بخش کمّی، شامل، مدرسان، مؤلفان، کارشناسان، معلمّان و دانش­آموزان در دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری بوده است. برای انتخاب نمونه، چون جامعه آماری مدرسان و مؤلفان محدود بود(44 نفر)، از طریق سرشماری اقدام و از همه آنها نظرسنجی شد. برای بقیه گروه­ها از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای استفاده و به ترتیب، 18، 264 و790 نفر انتخاب شدند. در بخش کیفی، 95 کلاس درس مشاهده و با 180 نفر از کارشناسان، مدرسان و معلّمان به صورت حضوری و نیمه ساختاریافته از طریق ضبط صدا و تکمیل فرم ویژه، مصاحبه هدفمند انجام گرفت. داده­ها از طریق پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده گردآوری شد. برای تعیین روایی، از انـــواع روایـی محـتوا و سـازه استفاده شد که انــدازه KMO (به منظور بررسی همبستگی درونی گویه­ها) برای پرسشنامه­های معلّمان، دانش­آموزان و مشاهده­گران به ترتیب (907/0، 70/0، 740/0) و پایایی پرسشنامه­ها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب 92/0، 76/0، و 720/0 محاسبه شد. طبق نتایج پرسشنامه معلمان، مدرسان و کارشناسان در حدمتوسط به بالا (48/3= و05/0&ge0p)، طبق نتایج مشاهدات متخصصان، در حدّ کم(75/2= و05/0&ge0p) و بر اساس نظر دانش­آموزان در حدّ متوسط به بالا (70/3= و05/0&ge0p)، اصول علمی مربوط به محتوا به کارگیری شده است. لذا پیشنهاد می­گردد، کتاب تفکر و پژوهش توسط متخصّصان علوم تربیتی و به ویژه برنامه­ریزان درسی، معلمان صاحب­نظر، دانش‌آموزان و نتایج تحقیقات انجام شده، با توجّه به اصول علمی، علائق فراگیران، شرایط فرهنگی و منطقه­ای، در نظر گرفتن امکانات و زمان کافی و توجّه به حیطه­های سه‌گانه یادگیری، بازنگری و زمینه اجرا و آموزش مؤثر آن فراهم گردد.